Labels:

Aantrekkelijk docentschap

Versterking van reflectie-onderwijs binnen technische hbo-opleidingen

De kennismaatschappij van de 21e eeuw vraagt van studenten om het vermogen je als individu kritisch te verhouden tot snelle kennisontwikkelingen en om analytisch en reflectief te kunnen denken. Uit onderzoek naar het verdwijnen van technische alumni uit de technische arbeidsmarkt blijkt, dat het van belang is studenten te begeleiden bij hun professionele identiteitsontwikkeling. Het reflecteren van studenten is daarbij cruciaal. Tegelijkertijd blijkt uit onderzoek dat opleidingen en docenten moeite hebben om reflectie effectief in te zetten in het onderwijs. Daar komt bij dat technische opleidingen aangeven dat de talige vorm waarin reflectie veelal vorm krijgt, niet altijd lijkt te passen bij de technische doelgroep.

Projectbeschrijving

Doelstelling

In twee vooronderzoeken (‘Talentgerichte loopbaanbegeleiding en reflectie binnen technische hbo opleidingen’ en  ‘Succesfactoren voor een verbeteraanpak gericht op reflectie – een pilotstudie bij drie technische opleidingen’) is onderzocht hoe technische hbo-opleidingen reflectie van studenten op dit moment hebben vormgegeven in hun curriculum en wat studenten en docenten daarvan vinden. Hieruit blijkt dat verbetering nodig is op vier niveaus: a) Visie en doelbepaling, b) Uitwerking op curriculumniveau, c) Begeleiding van reflectieactiviteiten en d) Docentvaardigheden.

In dit project worden negen docententeams van technische hbo-opleidingen van de Hogeschool Saxion en Hogeschool Windesheim begeleid bij het vormgeven en inbedden van reflectieonderwijs in hun curriculum. Bij alle zes de opleidingen is eenzelfde traject uitgevoerd, gericht op vier niveaus voor een succesvolle verbeteraanpak van reflectieonderwijs in het technisch hbo: 1. Visie en doelbepaling (inclusief een uitgewerkte leerlijn voor reflectieonderwijs); 2. Curriculumontwikkeling; 3. Herontwerpen reflectieactiviteiten en -begeleiding voor studenten; 4. Docenten trainen in vaardigheden om reflectie te begeleiden en beoordelen.

Deelnemende opleidingen

  • Bouwkunde (Windesheim) 
  • Civiele techniek (Windesheim) 
  • Ruimtelijke ordening (Windesheim) 
  • Industrieel Product Ontwerpen (Saxion) 
  • Chemie (Saxion) 
  • Technische informatica en Elektrotechniek (Saxion) 
  • Fashion Textiles en Technologies (Saxion) 
  • Civiele techniek (Saxion)
  • Biologie en Medisch laboratoriumonderzoek (Saxion) 

Onderzoeksaanpak

In het project wordt  onderzocht of de beoogde resultaten worden behaald en welke ontwerpcriteria geformuleerd kunnen worden voor een goede procesaanpak, evenals het verbeteren van reflectie in het technisch onderwijs. Dit wordt onderzocht om vast te kunnen stellen of een betere visie over reflectie ontstaat, hoe reflectie meer verankerd wordt in het curriculum, en of docenten vaardiger worden in het begeleiden en beoordelen van reflectie.

Daarnaast wordt onderzocht welke reflectieactiviteiten en -tools met name bruikbaar zijn voor technische studenten (en docenten). Gedurende de bijeenkomsten met docententeams wordt met de methodiek van design thinking gewerkt aan oplossingen voor een betere reflectiedidactiek. Deze didiactiek is heel specifiek gericht op de technische doelgroeen mooi overzicht van het project en de opbrengsten

Looptijd

Dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode van juni 2019 t/m juli 2023.

Betrokken onderzoekers

Dr. K.M. (Kariene) Mittendorff

Lector Studentsucces Lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs (Hogeschool Saxion)

Dr. K. (Karin) Brouwer-Truijen

Hoofddocent/Onderzoeker Lectoraat Wetenschap & Techniek in het Onderwijs en Academic Director Master Educational Leadership (MEL) (Hogeschool Saxion)

Dr. T. (Tjark) Huizinga

Associate lector Lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs (Hogeschool Saxion)

Dr. E.H. (Elise) Eshuis

Onderzoeker Lectoraat Innovatief en Effectief Onderwijs (Hogeschool Saxion)

Drs. K. (Karin) van der Heijden

Hoofddocent/Onderzoeker Lectoraat Ethiek & Technologie (Hogeschool Saxion)

Prof. dr. C. (Ciano) Aydin

Professor/Vice-dean Faculty of Behavioural, Management and Social Sciences (BMS) (Universiteit Twente)

Betrokken partners

Meer weten?

Neem contact met ons op.

C.H.W. (Casper) de Jong, MSc

Onderwijskundige