Maart 2025

Een samenwerking met mensen in een kwetsbare positie is essentieel voor duurzame implementatie van zorgtechnologie. Deze samenwerking is echter uitdagend, niet vanzelfsprekend, en het belang ervan wordt regelmatig niet erkend door anderen die bijvoorbeeld onderzoeksaanvragen beoordelen. Om deze samenwerking slimmer in te steken, is een methodische aanpak rondom samenwerking met mensen in een kwetsbare positie bij innovatie- en onderzoeksprojecten ontwikkeld.

Het zal niet de eerste keer zijn dat bij het ontwikkelen van (nieuwe) interventies vóór de doelgroep wordt gedacht, in plaats van mét. Dat gebeurt in allerlei domeinen, en zo ook in de zorg en welzijn. Dat kan en moet anders. Bijvoorbeeld door effectief samen te werken met de betreffende patiënten, cliënten, inwoners, ervaringsdeskundigen en de betrokken zorgprofessionals in deze ontwikkeling. En hen niet slechts ‘als klankbord’ in te zetten, maar door samen te creëren; ook wel co-creatie genoemd.

Om hiertoe te komen wordt het Community-Based Participatory Research (CBPR) model gebruikt, waarbij vier domeinen worden besproken om partnerschap in onderzoeksprojecten te bevorderen: 1) contextuele factoren, 2) partnerschapsproces, 3) interventie & onderzoek, en 4) tussentijdse en lange termijn uitkomsten. Elk domein heeft verschillende competenties/taken die zijn afgeleid van doelen van goed partnerschap.

Aansluitend op het model, zijn verschillende praktijkvoorbeelden uit onderzoek geanalyseerd om te zien hoe zij vorm geven aan co-creatie. Voor deze analyse van partnerschappen voor gelijkwaardige samenwerking in praktijkgericht onderzoek, is gebruik gemaakt van verschillende praktijkcasussen in zorg en welzijn. Daarbij was de belangrijkste vraag: Hoe is vormgegeven aan de vier belangrijkste domeinen van het CBPR-model om invulling te geven aan aan co-creatie met de doelgroep (en hen niet slechts in te zetten als respondent of klankbord)?

In deze publicatie is zowel het CBPR-model uitgewerkt met veel praktische handvatten voor co-creatie, als verschillende praktijkvoorbeelden om zicht te krijgen op de toepassing van de verschillende onderdelen uit het model (de bijlagen - deze volgen nog).