De aanhouder wint: Duurzame onderwijsvernieuwingen rondom Wetenschap & Technologie

Hoewel er veel mooie resultaten met de professionaliseringsactiviteiten van TechYourFuture in het primair en voortgezet onderwijs zijn bereikt, is het nog niet bekend welke van deze vernieuwingen ook duurzaam zijn. In dit onderzoeksproject werd onderzocht welke factoren de duurzaamheid van W&T-onderwijsvernieuwingen bepalen.

Duurzaamheid

Voor zowel scholen als onderzoekers en ontwerpers van interventies is het belangrijk om inzicht te krijgen in de duurzaamheid van de activiteiten en feedback te krijgen over hoe deze verder te vergroten is. We spreken pas van duurzaamheid als er blijvende school-brede veranderingen optreden in het beleid én in de dagelijkse onderwijspraktijk. Deze veranderingen moeten dermate goed verankerd zijn in de school dat ze blijven aanhouden, zelfs als bepaalde personeelsleden de school verlaten.

Er is nog weinig systematisch onderzoek gedaan naar welke factoren de duurzaamheid van specifiek W&T onderwijsvernieuwingen bepalen. De probleemstelling van deze voorverkenning was dan ook: Wat zijn factoren die de duurzaamheid van specifiek W&T-onderwijsvernieuwingen bepalen en hoe kunnen deze in kaart worden gebracht.

Aanleiding en doelstelling

Eerder onderzoek laat zien dat het een grote uitdaging is om het gedrag van leerkrachten op de lange termijn te veranderen. Zij maken vaak slechts kleine aanpassingen in hun onderwijspraktijk of stoppen zelfs helemaal met de nieuw aangeleerde onderwijsvormen wanneer de financiering en ondersteuning wegvallen. Dit betekent dat onderwijsvernieuwingen nog niet duurzaam zijn. Een vernieuwing is duurzaam als er blijvende school-brede veranderingen optreden in het beleid én in de dagelijkse onderwijspraktijk die blijvend aanhouden, zelfs als bepaalde personeelsleden de school verlaten. Leerkrachtprofessionalisering wordt als een essentiële stap gezien om tot deze blijvende veranderingen in het onderwijs te komen.

Het doel van dit onderzoek was dan ook om een overzicht te maken van de factoren en kenmerken van effectieve professionaliseringsprogramma’s. Bovendien werd vastgesteld in welke mate de huidige projecten binnen TechYourFuture aandacht besteden aan deze factoren en kenmerken. Tot slot werd vastgesteld in welke mate onderzoekers, leerkrachten en schoolleiders de verduurzaming van W&T-onderwijsvernieuwingen als een uitdaging zien en, indien gewenst, op welke manier zij hierin ondersteund zouden willen worden.

Dataverzameling

In deze verkennende studie zijn drie typen data verzameld. Eerst werden bestaande reviewstudies en meta-analyses verzameld, om zo een overzicht van kenmerken van effectieve leerkrachtprofessionalisering te maken. Zowel W&T-specifieke als algemene onderwijskundige studies werden hiervoor gebruikt. Vervolgens werd vastgesteld in hoeverre de huidige projecten van TechYourFuture aandacht besteden aan deze kenmerken. Hiertoe werden de professionaliseringsmaterialen (bijv. handleidingen en werkbladen) van vier verschillende programma’s verzameld en geanalyseerd. Tot slot werd vastgesteld in welke mate onderzoekers, leerkrachten en schoolleiders de verduurzaming van W&T-onderwijsvernieuwingen als een uitdaging zien en, indien gewenst, op welke manier zij hierin ondersteund zouden willen worden. Dit werd op basis van interviews vastgesteld.