Denkkracht voor de 21ste eeuw

Steeds meer basisscholen zijn bezig met het implementeren van Wetenschap & Technologie (W&T). Ondanks dat leerkrachten aangeven dit doel te onderschrijven, lopen scholen soms aan tegen een onzekere en terughoudende houding bij leerkrachten waardoor de implementatie van W&T moeilijk op gang komt. Dit project heeft als doel de belemmeringen en terughoudendheid van leerkrachten te verminderen door het stimuleren van een positieve bèta-leermentaliteit. We onderzoeken of een dergelijk scholingstraject, gericht op het stimuleren van de leermentaliteit bij leerkrachten, bijdraagt aan het implementeren van W&T in hun onderwijs.

Individuen die overtuigd zijn dat intelligentie deels ontwikkelbaar is zullen vaker voor de uitdaging kiezen, meer gericht zijn op hun eigen ontwikkeling, minder snel opgeven en zullen meer waarde hechten aan inzet en moeite doen. Kortom, zij laten een positieve leermentaliteit zien. We weten uit onderzoek dat de leermentaliteit van leerlingen beïnvloedbaar is door interventies (o.a. Blackwell et al., 2007). Er is echter weinig bekend over het stimuleren van een positieve leermentaliteit van leerkrachten. Er wordt verwacht dat een positieve bèta-leermentaliteit van leerkrachten een essentiële basis is voor hun zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen op het gebied van W&T-onderwijs, en dat deze leermentaliteit beïnvloedbaar is door relatief korte interventies.

Doelstellingen

Het onderzoeksproject had verschillende doelstellingen:

De bèta-leermentaliteit van individuele leerkrachten en van het team als geheel positief stimuleren waardoor leerkrachten meer zelfvertrouwen krijgen, zich meer gesteund voelen en meer gericht zijn op het implementeren van W&T in hun eigen klas en het ondersteunen van W&T-onderwijs in de school.
Het ontwerpen en uitvoeren van een professionaliseringstraject gericht op het stimuleren van een positieve bèta-leermentaliteit, met expliciete aandacht voor de rol van de directie bij de professionalisering van leerkrachten.
W&T-onderwijs duurzaam implementeren op de deelnemende scholen doordat schoolteams continue en kritisch blijven kijken naar het W&T-onderwijs in het curriculum en dit blijven verbeteren.
Exploratief onderzoek naar de impact van de professionaliseringsaanpak. Hierbij wordt onderzocht 1) wat het effect is van de professionalisering op de leermentaliteit van de leerkrachten en vervolgens op hun handelen bij W&T-onderwijs, 2) wat het effect is op de leermentaliteit in het team en 3) welke rol het expliciet betrekken van de directie heeft op het effect van de professionalisering.

Doelgroep

Het onderzoeksproject richtte zich op leerkrachten en de directie in het primair onderwijs.

Aanpak

Allereerst is er een voormeting uitgevoerd onder de deelnemende scholen. Vervolgens werd het schoolontwikkelingstraject ontwikkeld en uitgevoerd. Deze bestond uit een professionaliseringstraject voor schoolteams, gebaseerd op literatuur over effectieve professionalisering en duurzame schoolontwikkeling op het gebied van W&T. Ook werd er in het traject gebruik gemaakt van de inzichten uit het TechYourFuture-project Bèta mindset.
Vervolgens is er een nameting gedaan met een vragenlijst en interviews om te bepalen wat de effecten waren van het professionaliseringstraject.

Opbrengsten

Het project heeft een professionaliseringstraject voor schoolteams in het primair onderwijs. Dit traject is gericht op het stimuleren van een positieve leermentaliteit op het gebied van W&T bij leerkrachten en schoolleiders. Deze aanpak kan gebruikt worden voor 1) het aanscherpen van bestaande professionaliseringstrajecten, 2) als basis voor het ontwikkelen van professionalisering voor VO, MBO en HBO docenten, 3) voor grootschaliger effect-onderzoek waarbij wordt gekeken naar de effecten van deze aanpak op de leermentaliteit van leerkrachten en leerlingen op het gebied van W&T.

Tijdens het onderzoek zijn er zowel publicaties als tools en werkwijzen opgeleverd. Op de pagina 'Kennis uit onderzoek' wordt (actuele) informatie over het onderzoek en, wetenschappelijke- en praktijkpublicaties geplaatst.