Wat is er bekend over het effectief opleiden van aanstaande leraren? Wat zijn de kenmerken van effectieve opleidingstrajecten? Antwoorden op deze vragen zijn belangrijk om het onderwijs in Wetenschap en Technologie op de lerarenopleiding vorm te geven en te verbeteren. Deze antwoorden zijn te vinden in het wetenschappelijk onderzoek hiernaar.
En er blijkt nogal wat onderzoek te zijn gedaan. Yoon en collega’s (2007) hebben bijvoorbeeld 1334 studies hierover gevonden! Al deze studies bekijken en samenvoegen is een hele klus. Gelukkig is dit al meermalen door anderen gedaan. Deze reviews hebben we bekeken en vergeleken. Een aantal belangrijke uitkomsten op een rij.
1. Wetenschappelijk verantwoord
Het uiteindelijke doel van het opleiden van leraren om hoogwaardig onderwijs in Wetenschap & Technologie te geven, is natuurlijk dat leerlingen hierdoor meer en beter leren. Om dit doel te bereiken, is het belangrijk goed na te denken over wat we aanstaande leraren aanleren. Er is veel bekend over wat werkt voor leerlingen. Zorg ervoor dat aanstaande leraren die kennis en vaardigheden eigen maken, waarvan daadwerkelijk bekend is dat ze doeltreffend zijn voor leerlingen.
2. Voldoende tijd
Aanstaande leraren moeten voldoende tijd hebben (krijgen) om de nieuwe vaardigheden en kennis te leren en leren toepassen in hun lessen. Dat lijkt een open deur. Toch kunnen we ons afvragen of dit ook werkelijk het geval is in de lerarenopleiding. Hebben studenten echt de tijd om de leerstof eigen te maken? Of blijft het bij oppervlakkige kennis ervan nemen en een enkele oefening in de praktijk?
Als we willen dat studenten daadwerkelijk deze didactiek toepassen, moeten we ze er vaak mee laten oefenen in de basisschool.
3. Meermalen doelbewust oefenen
Doelbewuste oefening in de basisschoolpraktijk is van cruciaal belang. Het is niet voldoende om aanstaande leraren alleen uitleg te geven over bijvoorbeeld wat onderzoekend leren inhoudt en hiervan alleen voorbeelden te geven op de opleiding. Als we willen dat studenten daadwerkelijk deze didactiek toepassen, moeten we ze er vaak er laten oefenen in de basisschool. Belangrijk is ook dat ze in verschillende omstandigheden, bij verschillende groepen en in verschillende contexten oefenen.
4. Observeren van jezelf en anderen
Voorbeelden en beelden zijn krachtige middelen om aanstaande leraren nieuwe kennis en vaardigheden eigen te laten maken. Het zien van experts kan aanstaande leraren belangrijke inzichten bieden in de te ontwikkelen kennis en vaardigheden en het belang ervan. Tegelijkertijd vergemakkelijkt het zien van de kennis en vaardigheden in ‘actie’ de toepassing ervan.
Ook het doelgericht observeren van jezelf is belangrijk voor de professionele ontwikkeling. Wanneer aanstaande leraren regelmatig hun eigen lessen terugkijken, hierop feedback ontvangen van lerarenopleiders en medestudenten en zelf en naar aanleiding van de feedback op hun handelen reflecteren, kunnen ze doelgerichter werken aan hun professionele ontwikkeling.
5. Feedback op het leren
Feedback heeft een krachtig effect op de leerprestaties van leerlingen in het basisonderwijs. Een goede basisschoolleerkracht geeft veelvuldig en op verschillende manieren feedback, zodat de leerling inzicht krijgt in haar/zijn leren. Hierdoor weet de leerling wat de verbeterpunten zijn en hoe hij of zij hiermee verder kan.
Wat geldt voor leerlingen in het basisonderwijs, geldt ook voor aanstaande leraren. Feedback op het leren is van cruciaal belang voor de professionele ontwikkeling van aanstaande leraren. Het gaat dan om feedback op de kennisontwikkeling, vakinhoudelijk, vakdidactisch, op de uitvoering van lessen en op toepassing van bepaalde vaardigheden.
6. Congruentie met de praktijk
Om nieuwe kennis en vaardigheden te laten beklijven en permanente oefening ervan te waarborgen, is het van belang dat de opleiding en de praktijk samenwerken en afspraken maken. Optimaal is dat aanstaande leraren ervaren dat wat op de opleiding wordt aangeleerd in de praktijk wordt gepraktiseerd en gewaardeerd. Er wordt echter vaak een kloof ervaren tussen wat op de opleiding wordt aangeleerd en wat in de basisschoolpraktijk gangbaar is. Aanstaande leraren geven bijvoorbeeld vaak aan dat de didactiek van onderzoekend en ontwerpend leren niet wordt toegepast in scholen.
Kenmerken kunnen ondersteunen
De zaken die naar voren komen uit het onderzoek zijn niet verrassend. Dit betekent echter niet dat ze niet van waarde zijn. Wanneer we kritisch kijken naar de verschillende opleidingspraktijken (ook naar de good practices die we al hebben getoond) wordt duidelijk dat niet aan alle bovengenoemde effectieve kenmerken wordt voldaan. De effectieve kenmerken kunnen ondersteunen bij het ontwerpen en herontwerpen van het onderwijs op de lerarenopleiding.
Literatuur
Blank, R. K., & de las Alas, N. (2009). Meta-analysis study of the effects of teacher professionaldevelopment with a math or science content focus on improving teaching and learning. Council of National State Officers: Washington D.C.
Cordingley P., Bell, M., Thomason, S., & Firth, A. (2005). The impact of collaborative continuing professional development (CPD) on classroom teaching and learning. Review: How do collaborative and sustained CPD and sustained but not collaborative CPD affect teaching and learning? In: Research Evidence in Education Library. London: EPPI-Centre, Social Science Research Unit, Institute of Education, University of London.
Desimone, L. M. (2009). Measures improving impact studies of teachers’ professional development: toward better conceptualizations and measures. Educational Researcher, 38, 181-199.
Garet, M. S., Porter, A. C., Desimone, L., Birman, B., & Yoon, K. W. (2001). What makes professional development effective? Results from a national sample of teachers. American Educational Research Journal, 38(4), 915-945.
Knapp, M. S. (2003). Professional development as a policy pathway. Review of research in education, 27,109-156.
Timperley, H., Wilson, A., Barrar, H., & Fung, I. (2007). Teacher professional learning and development: best evidence synthesis. Ministry of Education: New Zeeland.
Veen, K. van, Zwart, R., Meirink, J., & Verloop, N. (2010). Professionele ontwikkeling van leraren: een reviewstudie naar effectieve kenmerken van professionaliseringsinterventies van leraren. ICLON: Leiden.
Yoon, K. S., Duncan, T., Lee, S. W.-Y., Scarloss, B., & Shapley, K. (2007). Reviewing the evidence on how teacher professional development affects student achievement (Issues & Answers Report, REL 2007–No. 033). Washington, DC: U.S. Department of Education, Institute of Education Sciences, National Center for Education Evaluation and Regional Assistance, Regional Educational Laboratory Southwest. Retrieved from http://ies.ed.gov/ncee/edlabs.
Deel je inzichten
We zijn vanzelfsprekend benieuwd naar jullie kijk op de uitkomsten. Zijn er bijvoorbeeld praktijken te noemen op de lerarenopleiding die voldoen aan de effectieve kenmerken? Valt de lijst met effectieve kenmerken aan te vullen en/of uit te breiden? Deel je inzichten hieronder met ons.
Good practices onderzoekende pabo's
Deze good practice is de eerste in een serie over wat een pabo nu een onderzoekende pabo maakt.